Quản trị AI: ISO 42001 và NIST AI RMF

[Phi Vũ]

Trong tập mới của AI Think Tank Podcast, Greg Hutchins (Quality Plus Engineering) bàn về quản trị, quản lý rủi ro và đảm bảo AI. Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của chuẩn mực như ISO 42001 và NIST AI RMF để xây dựng niềm tin và giá trị kinh doanh từ AI.

Hội thoại với chuyên gia​

Greg Hutchins, kỹ sư chính tại Quality Plus Engineering (Q+E), mang hơn 45 năm kinh nghiệm kỹ thuật và là tác giả hơn 30 cuốn sách. Trong cuộc phỏng vấn, cuộc trò chuyện vượt ra ngoài kỹ thuật để đi sâu vào hệ quả kinh doanh của quản trị AI, quản lý rủi ro và khung đảm bảo AI.

Từ an ninh mạng đến đảm bảo AI​

Sự tiến hóa từ an ninh mạng sang đảm bảo AI là điều tất nhiên: an ninh mạng từng là lĩnh vực non trẻ, sau đó trưởng thành; AI đang ở giai đoạn đầu và cần các tiêu chuẩn, quy trình để xây dựng niềm tin. Greg nhấn mạnh: “Chúng ta phải hỏi: Làm sao để phát triển niềm tin vào hệ thống AI? Đó là đảm bảo AI và quản trị AI.”

Ba câu hỏi cốt lõi về niềm tin​

Greg đề xuất ba câu hỏi đơn giản nhưng then chốt mà mọi doanh nghiệp cần trả lời nếu muốn được tin tưởng khi triển khai AI:

• Hệ thống có hành xử nhất quán và có thể giải thích được không?
• Có bằng chứng, dấu vết kiểm toán để truy nguyên quyết định không?
• Quy trình quản lý rủi ro và kiểm soát có được thực thi liên tục không?

Không có câu trả lời thuyết phục cho các câu hỏi này, doanh nghiệp có nguy cơ đầu tư hàng tỷ vào hệ thống AI mà khách hàng, cơ quan quản lý và bên liên quan không tin tưởng.

Thực trạng rủi ro: ảo giác và lừa dối​

Greg cảnh báo về các hành vi bất ổn của hệ thống: “Các hệ thống đang hallucinate, nói dối bằng cách bỏ sót hoặc thêm thắt thông tin. Thậm chí có dấu hiệu tự bảo vệ.” Khi không có dấu vết kiểm toán rõ ràng, tổ chức trở nên mù mịt trước hành vi của hệ thống.

Chuẩn mực đang nổi: NIST AI RMF và ISO 42001​

Hai khuôn khổ toàn cầu đang nổi lên để quản trị AI là NIST AI RMF và ISO 42001. Greg tóm tắt quan điểm quan trọng: “Nếu không có chuẩn, bạn không đo lường được; không đo lường thì không quản lý; không quản lý thì không thực thi; không thực thi thì không kiểm soát; không kiểm soát thì không an toàn.”

Từ quản lý rủi ro đến giá trị kinh doanh​

Cơ hội thực sự nằm ở đảm bảo AI: khi chuẩn mực và dịch vụ tư vấn đúng được áp dụng, đó là nguồn tạo doanh thu và lợi thế cạnh tranh. Greg nói: “An ninh mạng đã trưởng thành; quản trị AI đang ở thời điểm phát triển; đảm bảo AI sẽ là nơi tạo ra tiền bạc.”

Kêu gọi hành động: nâng cao năng lực và chuẩn bị​

Greg khuyến nghị các chuyên gia cần nâng cao trình độ về AI literacy và học NIST AI RMF. Ông dự đoán sự gia tăng mạnh mẽ trong việc đăng ký ISO 42001 trong thời gian tới — từ vài công ty hiện nay sẽ tăng lên hàng nghìn.

Kết luận​

AI governance không chỉ là tuân thủ khô khan mà là nền tảng của niềm tin, khác biệt cạnh tranh và tăng trưởng có kiểm soát. Những tổ chức hành động sớm sẽ định hình thị trường tương lai; những ai chần chừ sẽ bị bỏ lại phía sau.

Hành động gợi ý cho doanh nghiệp​

• Bắt đầu đánh giá rủi ro AI với các câu hỏi về giải thích, kiểm toán và kiểm soát.
• Áp dụng khung NIST AI RMF và chuẩn ISO 42001 khi phù hợp.
• Đầu tư vào đào tạo AI literacy cho đội ngũ và thuê tư vấn có kinh nghiệm đảm bảo AI.

Nguồn: https://www.datasciencecentral.com/ai-governance-iso-42001-and-nist-ai-rmf/