Quảng cáo thời hậu nhân loại: Khi AI bán – AI mua – AI quyết định
Có một kịch bản từng bị xem là “khoa học viễn tưởng” đang dần thành hiện thực: Quảng cáo không còn làm ra cho con người xem nữa. Khi AI ngày càng kiểm soát các quyết định mua sắm, mô hình ngành quảng cáo – từng dựa vào cảm xúc, trực giác và tâm lý con người – đang đứng trước một thời kỳ thay máu toàn diện.
Quảng cáo không còn dành cho con người?
Một kỷ nguyên mới đang mở ra, nơi quảng cáo không nhắm vào bạn – mà nhắm vào AI đại diện cho bạn.
Hãy tưởng tượng: Một chatbot AI trong điện thoại của bạn, sau khi đọc hàng trăm đoạn mô tả sản phẩm, sẽ quyết định đặt mua chiếc tai nghe có thông số tốt nhất với giá hợp lý – mà bạn không cần phải can thiệp. Tất cả quá trình tìm hiểu, so sánh, đánh giá… đều do AI thực hiện. Còn bạn? Chỉ cần đồng ý.
Trong thế giới đó, một AI sẽ tạo quảng cáo, một AI khác đọc quảng cáo, và một AI thứ ba ra quyết định mua hàng. Con người đứng ngoài cuộc chơi – đúng hơn là họ được đại diện bởi các "thuật toán mang danh nghĩa cá nhân".
Từ Cannes Lions đến chiến lược “gây ảnh hưởng AI”
Tại Liên hoan Sáng tạo Cannes Lions 2025 – vốn là nơi tôn vinh sáng tạo con người – các ông lớn như Meta và TikTok lại chiếm sóng nhờ loạt công cụ AI cho phép doanh nghiệp tự động tạo quảng cáo chỉ bằng vài dòng mô tả. Mark Zuckerberg tuyên bố: “Chỉ cần đưa ra mục tiêu và ngân sách, phần còn lại Meta sẽ lo.”
Sam Altman, CEO OpenAI, thậm chí tuyên bố “95% công việc của các chuyên gia sáng tạo sẽ do AI làm, gần như miễn phí”.
Nhưng điểm thú vị hơn: một số startup bắt đầu tối ưu quảng cáo không phải để gây ấn tượng với khách hàng, mà để “gây ảnh hưởng đến AI”. Ví dụ, Evertune phân tích hàng chục nghìn truy vấn từ chatbot để biết LLM như ChatGPT, Gemini hay Meta AI thích thương hiệu nào nhất – từ đó chỉnh lại nội dung website, sản phẩm, thậm chí ngôn ngữ… để hợp gu “bot”.
Quảng cáo đang thay đổi định nghĩa: Không còn là câu chuyện của cảm xúc người xem – mà là nghệ thuật nói đúng thứ ngôn ngữ mà AI có thể đọc – hiểu – đưa vào kết luận.
Các tập đoàn quảng cáo: Đế chế lung lay
WPP – Tập đoàn quảng cáo lớn nhất thế giới – đang tìm CEO mới giữa lúc cổ phiếu lao dốc. Omnicom và Interpublic sắp sáp nhập để giảm chi phí. Trong khi đó, Meta – Google – Amazon đang dùng AI để bán quảng cáo hiệu quả hơn 22% và chiếm hơn 50% thị trường toàn cầu.
Sự thật đang lộ rõ: Các agency lâu đời từng tin rằng sáng tạo là vũ khí tối thượng, đang phải đối mặt với một AI không mệt mỏi, không đòi tăng lương, và học hỏi từ hàng tỷ dữ liệu hành vi mỗi ngày.
Các agency cố gắng xoay trục: chuyển từ tính phí theo giờ sang tính phí trọn gói; dùng AI để giảm chi phí – rồi thuyết phục khách hàng đầu tư khoản tiết kiệm đó trở lại vào các chiến dịch lớn hơn.
Tuy nhiên, nhà đầu tư vẫn không mấy lạc quan. 4/5 cổ phiếu agency lớn đều sụt giảm. Niềm tin vào quảng cáo do con người sáng tạo đang lung lay.
“Người sáng tạo nội dung”: Nghề bị AI thay thế đầu tiên?
Có lẽ trớ trêu nhất là việc: Những người từng vẽ ra tương lai bằng TVC, khẩu hiệu, visual… đang trở thành đối tượng đầu tiên bị tương lai nuốt chửng. Trong một thế giới mà bất kỳ ai cũng có thể dùng AI để tạo video, hình ảnh, thông điệp – thì sự khác biệt sẽ thuộc về AI nào mạnh hơn, không còn là copywriter nào viết hay hơn.
Quảng cáo bây giờ không cần hấp dẫn người xem – chỉ cần hấp dẫn thuật toán gợi ý của TikTok, YouTube hoặc chatbot AI là đủ.
Một thế giới kỳ lạ đang hình thành:
- Infographic lộng lẫy? AI không hiểu nếu thiếu caption.
- Bài mô tả nhàm chán nhưng đầy từ khóa? AI sẽ “gặm nhấm” hết.
- Giọng văn cảm xúc? Vô dụng với Gemini.
- Tập trung vào “ai là người mua”? Sai. Đúng phải là “AI nào sẽ được thuyết phục?”
Cuộc trò chuyện giữa các AI: Tương lai của quảng cáo
Tương lai gần, AI sẽ tạo quảng cáo để “trò chuyện” với một AI khác – cũng là người tiêu dùng. Còn bạn, bạn chỉ là người… thanh toán hóa đơn. Khi đó, ngành quảng cáo không còn là nghệ thuật lay động lòng người, mà là nghệ thuật ảnh hưởng đến mạng neuron nhân tạo.
Những câu hỏi tưởng như vô lý đang dần hợp lý:
- Quảng cáo nên tối ưu cho GPT-5 hay Gemini Ultra?
- Bot của Meta đọc hiểu phong cách nào tốt hơn?
- Một văn bản gây buồn ngủ với người thật, liệu có đang khiến chatbot tăng xếp hạng sản phẩm?
Quảng cáo đã từng là ngành miễm nhiễm với tự động hóa. Nhưng AI không xin phép. Nó đến, thay đổi luật chơi, và đặt lại toàn bộ ván cờ.Bạn vẫn còn nghĩ quảng cáo là dành cho con người?
Bài viết liên quan