Microsoft công bố siêu trí tuệ nhân văn mới

[Love AI]

Microsoft giới thiệu khái niệm Humanist Superintelligence (HSI) — một hướng tiếp cận AI đặt lợi ích con người lên trước thay vì theo đuổi tự trị tuyệt đối. Dự án hứa hẹn cải thiện y tế và giáo dục nhưng cũng đặt ra những lo ngại lớn về năng lượng, riêng tư và kiểm soát.

Khái niệm HSI là gì?​

Microsoft mô tả Humanist Superintelligence (HSI) như một dạng trí tuệ tiên tiến có mục tiêu rõ ràng và có thể kiểm soát, nhắm tới giải quyết các vấn đề xã hội cụ thể thay vì phát triển trí tuệ nhân tạo tổng quát tự vận hành.

Microsoft nhấn mạnh HSI phải phục vụ lợi ích con người, cân bằng giữa đổi mới và giám sát của con người để tránh các rủi ro từ hệ thống có thể tự phát triển vượt ra ngoài tầm kiểm soát.

Ứng dụng ban đầu: y tế và giáo dục​

Một trong những lĩnh vực mà Microsoft kỳ vọng chứng minh giá trị của HSI là chẩn đoán y tế. Hãng cho biết hệ thống chẩn đoán của họ, MAI-DxO, đạt tỉ lệ thành công khoảng 85% khi xử lý các ca bệnh phức tạp, vượt một số chỉ số của con người và có tiềm năng mở rộng kiến thức chuyên môn y tế ra toàn cầu.

Trong giáo dục, Microsoft hình dung các trợ lý AI cá nhân hóa cách dạy dựa trên phong cách học tập từng học sinh, hỗ trợ giáo viên soạn bài và bài tập phù hợp hơn.

Những lo ngại còn tồn tại​

Dẫu có nhiều hứa hẹn, HSI cũng đặt ra các câu hỏi cũ về quyền riêng tư, phụ thuộc vào công nghệ và hậu quả lâu dài khi thay thế các tương tác con người bằng hệ thống thuật toán. Vẫn chưa rõ các công cụ này sẽ được xác thực, điều chỉnh và tích hợp vào môi trường lâm sàng thực tế ra sao để tránh rủi ro mới.

Chi phí tính toán và tác động năng lượng​

Microsoft thừa nhận tham vọng HSI sẽ dựa vào các trung tâm dữ liệu quy mô lớn, dùng phần cứng tiêu tốn nhiều CPU/GPU để xử lý khối lượng dữ liệu khổng lồ. Công ty ước tính tiêu thụ điện có thể tăng hơn 30% vào năm 2050, một nghịch lý khi cùng công nghệ được kỳ vọng giúp tối ưu hóa năng lượng tái tạo.

Mặc dù AI có thể hỗ trợ thiết kế pin hiệu quả hơn, giảm phát thải và quản lý lưới điện, tác động ròng lên môi trường hiện vẫn chưa rõ ràng do nhu cầu tính toán ngày càng tăng.

Quyền tự chủ và giới hạn​

Mustafa Suleyman, lãnh đạo mảng AI của Microsoft, nhấn mạnh rằng "siêu trí tuệ" không được phép có quyền tự chủ hoàn toàn, tự cải tiến hay tự chỉ đạo. Ông gọi dự án là mang tính "nhân văn", thiết kế để tránh rủi ro từ các hệ thống tiến hóa vượt khỏi kiểm soát con người.

Tuy nhiên, trong cộng đồng công nghệ vẫn chưa có đồng thuận về cách thực thi các giới hạn này nếu một hệ thống trở nên có khả năng tự sửa đổi bản thân.

Kết luận​

Tầm nhìn của Microsoft về HSI đầy tham vọng và hấp dẫn, nhưng chưa được kiểm chứng. Các lợi ích tiềm năng trong y tế và giáo dục phải được cân nhắc cẩn trọng cùng với các rủi ro về năng lượng, an toàn và đạo đức trước khi ứng dụng rộng rãi.